Zoete zomerkoninkjes!

Voor je het weet is het weer tijd voor die overheerlijke zomerkoninkjes en pluk je maandenlang vele manden vol zomergeluk.
In deze mand zie je links rode kruisbessen (ook niet te versmaden) en rechts aardbeitjes (Fragaria vesca) met nog een toefje van de blauwe borage.
In mijn tuin heb ik diverse soorten aarbeien, waarvan sommige in de moestuin staan en anderen elders.
Hier een close up van mijn kleine "open en bloot" aardbei bedje, omzoomd met frisblauwe vergeetmenietjes. Ja, een moestuin kan ook heel mooi zijn.
Zoals je ziet staan mijn blote beien al volop in bloei.
Mijn toegedekte beitjes zijn al iets verder. Binnenkort, zodra de eerste vruchtjes zich gevormd hebben, kan ik het stro weer te voorschijn halen; de Britten noemen de beitjes niet voor niets straw-berries (stro bessen).
Ik heb 2 bedden met aardbeien en het zijn doordragers, hetgeen betekent dat je maandenlang kan oogsten maar dat de oogst niet zo overvloedig is als die van de aarbeien die slechts kort vrucht dragen.
Voor mij zijn doordragers het meest geschikt omdat ik liever regelmatig een beetje oogst dan in 1 keer 20 kilo aardbeien. Want wat moet ik met 20 kilo aardbeien in een keer? Beetje veel voor in 1 bakje yoghurt, vind je ook niet?
Ik heb ook aardbeien in een pot, dit is klimaardbei Elan, die overvloedig veel vruchten moet produceren. We zullen zien. Ik heb 3 plantjes in een pot met bamboe stokken gezet en 3 plantjes in een hangmand. Op de voorgrond van de foto zie je een borage plantje staan. Aardbeien en borage zijn namelijk dikke vriendjes (borage zou de smaak van de aardbeien verbeteren) dus die gaan goed samen in 1 bed of 1 pot. Sla en aardbeien zijn eveneens een prima combi.
In mijn tuin is er ook een aardbeienpot met, je raadt het nooit, aardbeien! Toch doen aardbeien het over het algemeen niet zo goed in een aardbeienpot. Te droog naar mijn idee. Hoewel aardbeien gevoelig zijn voor rot (zet de plantjes niet te diep, de kroon mag ietsje uitsteken en verwijder rottende bladeren) houden ze toch wel van een slokje water, dus plant ik ze het liefst in de volle grond.
Er bloeit ook een nep aardbei (Duchesnea indica) in mijn tuintje, met gele bloempjes. Het plantje ziet er leuk uit, de bloempjes ook en het is een goed bodembedekkertje. Helaas zijn de smakelijk uitziende aardbeitjes hol van binnen en woekert het plantje nogal.
Aardbeien, wie houdt daar nu niet van? Dikke pech voor de mensen die allergisch zijn voor aardbeien, want zij hebben het nakijken. En ik het uitkijken met mijn Blauwe Rusje Pipje, want zij lust ook wel een beitje.
Pipje, de aardbeien connaisseur: is het al aardbeien tijd?

Om nog maar te zwijgen van de slakken en de vogels. Dat is wel eens balen als je denkt een lekkere dikke bei in je mond te stoppen en de slakken blijken hem helemaal uitgehold te hebben.
Ik vind het heerlijk om op een prachtige zomerdag, vroeg in de ochtend, zo uit mijn bed, op mijn blote voetjes de tuin in te gaan en daar de dauwberijpte dieprode beitjes te plukken en zo in mijn mond te stoppen. Lekker volproppen die mond zodat het sap over je kin loopt. Verrukkeluk!
Aardbeien zijn er in allerlei soorten en maten. Hierboven een foto van de Aardbeius giganticus en hieronder een foto van de Aardbeius minisculus.
Als je uitgelachen bent, dan wil ik je graag even voorstellen aan mijn favoriete aardbei;
het bosaardbeitje, in dit geval bos-aardbei Baron van Solemacher die ik zelf heb gezaaid. Waarom het mijn favoriete beitje is? Heel simpel, omdat deze het aardbei-igst van alle aardbeitjes smaakt. Het is een aardbei explosie in je mond. De bos-beitjes mogen dan niet groot van formaat zijn, hun smaak is wel groots.
Verder vind ik hun frisgroene blad mooi en, ook een plus, ze zijn min of meer wintergroen en heel geschikt om langs randen te planten, ja, ook in je bloemenborder.

Nog een paar weekjes en dan zijn ze er weer, die kakelverse, heerlijke sappige en zoete aardbeien uit eigen tuin of pot op het balkon.

Heb jij al een wilde bloemenwei?

Hoe bedoel je, "nee"? Oh, je hebt een balkon. En jij? Slechts een achtertuintje van 65 m2, geen hectaren groot veld.
Hmmm, en jullie denken dat dit geldige excuses zijn om geen wilde bloemenweide te maken?

Echt waar?
Wat zeg je? Je zou echt ontzettend graag zo'n wilde bloemenweide willen hebben, want ze zijn zoooooooo mooi en de insectjes zijn er dol op.
Inderdaad, met een wilde bloemenweide trek je ontzettend veel fladderende flinders en zoemende zijtjes, eh bijtjes aan, da's helemaal waar. Onze vriendjes de vlinders en bijtjes kunnen tegenwoordig elke hulp, die wij tuinliefhebbers ze kunnen geven, goed gebruiken. En je hebt ook nog eens maandenlang veel kleur en fleur om volop van te genieten, zowel buiten als binnen want veel wilde bloemetjes staan ook goed in een vaas.
Dit is de wilde bloemenwei die ik vorig jaar had. Mooi he? Ik ben dol op korenbloemen, wilde margrietjes, koolzaad, bolderik, kattenstaart, witte dille, vlas, koekoeksbloemen, kamille, malve en klaprozen. Jij ook?
Hier (geeft tissue aan), veeg even dat kwijl van je kin.
Het is nu wel duidelijk dat jij ook heel erg graag een bloemenwei zou willen hebben. En dan nu het goede nieuws; dat kan!!!!
Zie je wel? De mijne is zelfs mobiel, maar dat hoeft natuurlijk niet. Een grote bak of pot is ook prima. En het is zo simpel te maken en spotgoedkoop. Ik denk dat deze kruiwagen vol geluk mij het lieve sommetje van 1 hele euro heeft gekost. Tis me wat. Dus, waar wacht je nog op? Gauw een zakje wilde bloemenzaad kopen en zaaien, het is de goede tijd er voor!

copyright 2009 Y.E.W. Heuzen

Tuinieren is de grootste oefening in geduld die ik maar ken. Teleurstellingen kunnen verwerken, maar ook wonderen aanschouwen. Een gelijk opgaande opvoeding.
Simon Vinkenoog, Kersvers, 2007

Mijn eigen potager

was een wens die ik al heel lang had. Eigenlijk al sinds 1990, toen op de BBC de toenmalige hoofdpresentator van Gardeners World, Geoff Hamilton, een serie maakte over hoe je een ornamental kitchen garden (siermoestuin) kon maken. Wat vond ik dat een uitvinding zeg, bloemen en bloemkolen in een plantvak. Dat wilde ik ook, dus kocht ik het boek en las het in een ruk uit.
Het was een openbaring; je hoefde helemaal geen suffe rijen spruitjes tot aan de horizon te planten. Wel nee, het was nu kleine hoeveelheden groenten zaaien/aanplanten (je hoeft nl geen honderden mensen te voeden doch gemiddeld slechts 1 tot 5) en ook mix and match, combineren die flora; knoflook met rozen, artisjokken in de bloemen border, vergeetmenietjes en snijbiet gebroederlijk naast elkaar. Wat een lust voor het oog en niet te vergeten de maag.
Uiteraard wilde ik ogenblikkenloos aan de slag met de aanleg van mijn eigenste potager (frans voor siermoestuin) maar daar moest ik even mee wachten totdat plotseling, 15 jaar later, ik eindelijk de ruimte had om zo'n potager te maken.
Aan de slag dus. Ik maakte een stuk grond vrij in de nieuwe tuin van zo'n 90 meter2 en plaatste in een hoek een Victoriaanse kas. Die kas kocht ik bij iemand die van 2e hands kassen, nieuwe, kleinere kassen maakt en ze ook nog een beetje opleukt. Nu ben ik erg voor recycling dus dat was kas in het bakkie.
De kas is zowel heel praktisch als ook mooi, past dus precies in het nuttig & fraai kader van de potager.
Er kwamen ook 2 compost bakken, in het boek van Geoff was duidelijk te lezen hoe je die zelf in elkaar punnikte dus die zijn op een regenachtige zondagmiddag bijelkaar gefreubeld. Het is trouwens goed toeven in die bakken, zie je wel?
Jeeves, een aanloop katje dat vorig jaar in mijn potager verscheen en er niet meer vandaan is gegaan.
Om de moestuin heb ik een haag (Fagus) geplant om structuur te geven en de planten te beschermen tegen wind en vorst. Mijn potager ligt op het zuiden dus geen wonder dat Jeeves er vaak is. Als je wilt weten wat de beste plek in huis of tuin is, dan moet je even kijken waar de kat ligt.
Af en toe zet ik ook een tentje op om de nieuwe zaailingen te beschermen tegen vogels en slecht weer, zodat ze sneller aan slaan en harder groeien. Vorig jaar dit tentje bij de Lidl gekocht voor niet zoveel geld. Op de voorgrond zie je de koude bakken, waarin ik heel veel voorzaai en waar jonge planten vaak hun eerste winter doorbrengen.
In mijn potager heb ik vele vakken gemaakt met behulp van grijze betontegels maatje 60 bij 40cm. Spotgoedkoop want gratis en voor niks met enige regelmatig te vinden op Marktplaats en zo. Ook het bestratingszand was voor nop. Zo kan je voor niet zoveel geld toch een mooie potager maken.
Er staan ook vele bogen in mijn potager waar langs o.a. clematis, framboos, japanse wijnbes, lathyrus, Cobaea scandens (klokwinde) en ballerina appelbomen groeien. Die bogen geven instant hoogte, maken de tuin wat spannender en ze zijn reuze praktisch. Ik heb ze bekleed met gaas zodat de klimmers een goede houvast hebben.
Vorige week deze hanen op stok gekocht (Action 1,99 euro pst) om de potager op te pimpen en ze zijn nog functioneel ook, want ze houden de tuinslang tegen wanneer die dreigt de jonge planten in de vakken te vermorzelen.
In een aantal vakken heb ik fruit op stam geplant zoals aalbes en kruisbes. Zij nemen op deze manier niet zoveel ruimte in beslag, want je kan er andere planten onder zetten, ze zien er leuk uit en bij het plukken hoe je niet te bukken en dat is mooi meegenomen.
Doordat het fruit op stammetjes staat, ben je je ook meer bewust van hun soms wel heel fraaie bloesem. Dit is een aalbes die de bloemetjes buiten zet.
Mijn meest recente aanwinst is een sierappeltje dat helpt bij de bestuiving van de andere appels en die in de winter volop kleur zal geven met vrolijke rode mini-appeltjes (ook leuk voor in bloemstukken) aan de dan wat kale potager.
Ik ben nu 4 jaar bezig met mijn potager en het geeft me ontzettend veel plezier en voldoening, want wat is er nu heerlijker dan groenten, fruit, kruiden en bloemen uit je eigen tuin te oogsten? Je kan in je potager bijzondere groenten en fruit verbouwen die je in de super echt niet kan kopen, verse kruiden heb je altijd bij de hand en veel van de door mij gekochte of gezaaide bloemetjes hebben een heerlijk geurtje, hetgeen je zelden zal tegenkomen in een commercieel bosje bloemen. Alles uiteraard geheel onbespoten, kakelvers en overheerlijk.

Ik potageer
Jij potageert
Wij potageren

copyright 2009 Y.E.W. Heuzen

De sleutel tot mijn hart, ligt hier in deze tuin.
Constantijn Huygens, uit Hofwijck, 1653

We maken er een potje van!

Of liever gezegd voor; een terracotta pot voor rabarber in dit geval,
zie je wel?

Ik gebruik de pot om de rabarber te forceren (met zachte hand) zodat ik eerder rabarber kan oogsten en, omdat de rabarber in het donker groeit, zijn de stengels licht roze en heel mals. De rabarberplant moet echter wel minimaal 2 jaar oud zijn voordat je gaat forceren. Bij jongere planten loop je het risico dat ze zo verzwakken dat ze afsterven en dat is natuurlijk niet de bedoeling.

De pot zet je over de rabarberplant zodra deze zijn rode neus boven de grond steekt en daarna wacht je tot er plotseling vrolijk wuivende geelgroene handjes boven de pot uit komen als je het deksel er af doet. Het is dan tijd om de rabarber te oogsten.
Zelf laat ik dan het deksel een paar dagen van de pot totdat de handjes groen zijn en de stengels wat steviger, want als de stengels erg teer zijn beschadig je makkelijk de plant bij het oogsten.
Rabarber is een smulpaap die van veel mest en water houdt. Als het weinig regent, geef de plant dan dagelijks een emmertje water en je zal verstelt staan van het groei tempo.
Zo zag mijn andere rabarberplant er vorige week uit
en zo een week later. Natuurlijk heeft het warme weer van de afgelopen dagen ook geholpen bij het groeiproces.
De stengels gaan al lengen maar nog niet voldoende.
Bij de geforceerde rabarber zijn er veel meer stengels en de meeste zijn lang genoeg om geoogst te worden,
wat ik dan ook gisteren gedaan heb. Het was ongeveer een pond.
Dit is wat ik liet zitten. Je moet met oogsten niet te gulzig zijn en teveel plukken want dan put je de plant uit zodat hij verzwakt en afsterft. Na het oogsten heb ik de pot er weer overheen gezet, maar deze keer zonder deksel want ik laat de plant nu langzaam afharden.
De geoogste rabarber ging mee de keuken in waar ik de stengels in stukjes sneed en even waste. Ik besloot een van mijn favoriete en heel simpele rabarbertoetjes te maken.

Ingredienten:
- 1 pond rabarber
- het sap van 5 sinasappels
- 1 kaneelstokje
- suiker naar smaak

Het sap van de geperste sinasappels ging in een pannetje
de rabarber en het kaneelstokje er bij
twintig minuutjes zachtjes koken op een laag vuurtje
eventueel suiker naar smaak toevoegen en klaar.

Je kan het warm of koud eten, met (warme) custard of, als je heel luxe wilt doen, doe je er een scheutje sinasappellikeur bij en kruimel je er een bitterkoekje over.
Smullen maar!

Er zijn ook terracotta (bleek)potten te koop om andere groenten dan rabarber in te forceren zoals andijvie, bleekselderie, zeekool, sla en allerlei chichorei soorten. Ik kocht mijn rabarberpot hier.

May the force be with you!